Cố nhạc sĩ Minh Phương (1931 - 2011), tên thật Trương Minh Phương, quê ở Phù Mỹ, Bình Định. Ông là nhạc sĩ, nhà văn, nhà biên kịch, nhà nghiên cứu văn hóa, văn nghệ dân gian. Ông tham gia Cách mạng từ những ngày đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, khi còn là thiếu sinh quân làm liên lạc trong Ủy ban lâm thời Mặt trận Việt Minh tỉnh Lâm Đồng, rồi chuyển về công tác ở Chi đội 2 Giải phóng quân Nha Trang, sau đó về công tác tại Ty Thông tin tỉnh Bình Định. Do có năng khiếu, lòng đam mê âm nhạc và tính tích cực trong hòa nhập, vận động quần chúng, ông được điều về công tác tại Đoàn Tuyên truyền Lưu động Trung Bộ. Từ năm 1949 đến năm 1975, ông công tác và đảm đương nhiều cương vị ở nhiều đơn vị văn hóa như Đoàn Tuyên truyền xung phong tỉnh Quảng Bình, Đoàn Văn công phát động quần chúng Liên khu 4, Ty Thông tin Quảng Bình. Năm 1976 ông về công tác tại Nhà Văn hóa Trung tâm tỉnh Bình Trị Thiên, từng có thời gian làm Phó Giám đốc Nhà văn hóa và làm chuyên gia văn hóa tại tỉnh Savanakhet nước bạn Lào. Sau chia tỉnh (1989), ông công tác tại Trung tâm VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế cho đến ngày nghỉ hưu (1993). Từ ngày nghỉ hưu cho đến ngày mất (2011), dù tuổi cao, sức yếu, ông vẫn là một trong những người đi nhiều và viết nhiều ở trên nhiều lĩnh vực sáng tác âm nhạc, văn học, sân khấu và nghiên cứu văn hóa, văn nghệ dân gian.

Cố nhạc sĩ Minh Phương và Tuyển tập Rừng hát

Cả cuộc đời gắn bó với nghệ thuật, nhạc sĩ Minh Phương đã vinh dự được Nhà nước và các Bộ, ban, ngành trao tặng nhiều Huân chương, Huy chương, Kỉ niệm chương; được Hội Nhạc sĩ Việt Nam, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, các cơ quan, tổ chức, Trung ương, địa phương trao tặng hơn 30 giải thưởng, đó là những ghi nhận xứng đáng về những đóng góp, cống hiến của nhạc sĩ Minh Phương với sự nghiệp phát triển văn học nghệ thuật.

Nhạc sĩ Lê Phùng - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên Huế phát biểu giới thiệu Tuyển tập “Rừng hát” của cố nhạc sĩ Minh Phương

Chương trình đã giới thiệu đến độc giả, các văn nghệ sĩ Tuyển tập "Rừng hát" dày 1.328 trang do nhà Xuất bản Văn học ấn hành vào tháng 1/2015, là những sáng tác âm nhạc, sân khấu và nghiên cứu văn học nghệ thuật, văn hóa, văn nghệ dân gian của nhạc sĩ Minh Phương.

Tuyển tập được chia làm 4 phần:
Phần 1 - "Giai điệu": Gồm 288 trang, phần này giới thiệu 128 ca khúc mà nhạc sĩ Minh Phương đã viết trong suốt 60 năm, từ năm 1951 đến cuối đời, năm 2011. Các sáng tác ca khúc của nhạc sĩ Minh Phương hầu hết được ông viết ra từ thực tiễn cuộc sống học tập, lao động, sản xuất và chiến đấu của quân và dân ta. Những bài hát có những tên và ca từ mộc mạc, giản dị được viết trên những giai điệu khỏe khoắn, hăng say và đầy khí thế của cuộc sống thực tiễn qua đủ các thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng hòa bình, như các ca khúc: Mùa về ta giữ, Đắp lại đường xưa, Có một mùa chiêm, Chung lòng sản xuất, Người dân công, Cây lúa và anh v.v... Viết về các anh hùng liệt sĩ: Chiều Trường Sơn, Tìm anh, Sao anh chưa về, Lời người lính già, Tượng đài mẹ, Em vẫn hát... Viết về Bộ đội Biên phòng, ông có các ca khúc: Miền biên cương của chúng tôi, Bài ca con của biển, Bài ca đồn biên phòng 637, Nhớ biển, 633 đêm tuần tra, Hoàng hôn nhớ, Biển và Anh, Bài ca yêu thương… Một trong những thế mạnh trong sáng tác ca khúc của nhạc sĩ Minh Phương khai thác chất liệu dân ca, dân nhạc, dân vũ của các vùng miền, đặc biệt là khu vực Miền Trung - Tây Nguyên, các ca khúc của ông chân thành, gần gũi, mang đầy hơi thở của cuộc sống, mang đậm âm hưởng dân ca và bản sắc dân tộc. Có thể kể đến các ca khúc như: Người Cờ Ho xuống núi, Nghe đàn đá Khánh Sơn, Đêm rừng già, Đêm Lang Bian, Một khúc tương tư, Ngày hội rừng xanh, Tôi là con của rừng, Dòng suối thương anh nhiều… Trong mảng ca khúc này, nhạc sĩ Minh Phương còn chú trọng đến ca ngợi tinh thần đoàn kết dân tộc và tình hữu nghị giữa Việt Nam với các nước anh em trong khu vực và trên thế giới.

Ông Trương Minh Tuấn - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền Thông, con trai cố nhạc sĩ xúc động: “Tôi rất xúc động khi tổ chức được buổi giới thiệu tuyển tập của ba tôi. Tuy chưa đầy đủ nhưng những tác phẩm này đã nói lên tất cả tấm lòng của ông đối với quê hương, đất nước, bạn bè và tất cả mọi người”

Phần 2 - "Bên cánh màn nhung": Phần này dài đến 856 trang, giới thiệu 80 kịch bản sân khấu, gồm kịch nói (cả kịch dài và kịch ngắn), ca kịch, ca cảnh, kịch bản thông tin và tiểu phẩm, trong đó có nhiều kịch bản, ca cảnh, tiểu phẩm viết cho thiếu nhi. Các kịch bản sân khấu thuộc nhiều thể loại của nhạc sĩ Minh Phương, đề cập đến nhiều đề tài và được thể hiện ở nhiều loại hình, như: chính kịch, kịch tâm lý xã hội, kịch bản thông tin tuyên truyền, kịch vui, kịch châm biếm, đả kích… trong đó có nhiều vở kịch mang tầm tư tưởng lớn về Truyền thống cách mạng cả trong chiến đấu cũng như trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, như các vở: Bão tố Trường Sơn, Dấu ấn Trường Sơn, Gió rừng, Đêm Cha Chấp… Nhiều vở kể về những câu chuyện nhân nghĩa đầy cảm động, như các vở: Mưa rừng, Những linh hồn trăn trở, Hoa hướng dương, Ngôi sao xuống thấp… Đặc biệt, ông đã dành rất nhiều tình cảm ưu ái để viết về rừng núi Trường Sơn và bà con các dân tộc thiểu số ở vùng rừng núi Bình Trị Thiên, ở huyện miền núi A Lưới, Thừa Thiên Huế. Kịch bản sân khấu của nhạc sĩ Minh Phương thấm đẫm tình yêu của ông đối với con người, đối với cuộc sống, đối với quê hương, đất nước, và sự trân quý của ông đối với các giá trị truyền thống của dân tộc, về đạo đức, lòng nhân ái, vị tha và đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", "Lá lành đùm lá rách" của dân tộc ta. rong đó, vở kịch Mưa rừng của ông đã đạt giải thưởng lớn của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam, và được Nhà xuất bản Giáo dục tuyển chọn in vào sách Phụ lục văn học trích giảng lớp 9 phổ thông từ năm 1978.

Ca khúc Chiều Trường Sơn của nhạc sĩ Minh Phương qua tiếng hát của ca sĩ Hồng Vân

Phần 3 - "Muôn sắc": Phần này dài 149 trang, giới thiệu 8 tác phẩm, gồm những công trình nghiên cứu, sưu tầm, chỉnh lý về dân ca, dân nhạc, dân vũ, nhạc cụ dân tộc các vùng miền thuộc khu vực Miền Trung - Tây Nguyên, dân ca, dân nhạc, nhạc cụ dân tộc của các dân tộc thiểu số ở tỉnh Bình Trị Thiên trước đây và Thừa Thiên Huế sau này. Công trình nghiên cứu mang tên "Dư âm tình rừng" của ông đã giới thiệu chi tiết 16 loại nhạc cụ dân tộc của đồng bào các dân tộc Tà Ôi, Pakoh, Cơ Tu ở A Lưới và Nam Đông, Thừa Thiên Huế, là một công trình nghiên cứu rất công phu với đủ tư liệu, hình ảnh, bài bản minh họa và các phụ bản về nguồn gốc, xuất xứ, truyền thuyết, truyện cổ tích của các dân tộc. Bên cạnh công trình nghiên cứu về các nhạc cụ dân tộc, thì công trình nghiên cứu về các bài bản, làn điệu dân ca và hò, vè của Quảng Bình (viết chung với nhạc sĩ Quách Mộng Lân) là một công trình nghiên cứu dân ca rất công phu, mặc dù tác giả đặt tên công trình rất khiêm tốn là "Vài nét về dân ca Quảng Bình". Đây cũng là một phần đóng góp đáng kể của nhạc sĩ Minh Phương vào kho tàng văn hóa nghệ thuật các dân tộc thiểu số ở khu vực Miền Trung - Tây Nguyên nói chung và Bình Trị Thiên nói riêng.

Những ca sĩ ở Đội Tuyên truyền lưu động VHTT A Lưới lặn lội đường xa về Huế biểu diễn ca khúc của người nhạc sĩ đã dành nhiều tình cảm cho đồng bào A Lưới

Phần 4 - "Những điều cảm nhận": Gồm 35 trang, là phần tập hợp các bài viết của các tác giả là những nhà văn, nhà báo, nhạc sĩ, nhà nghiên cứu về các tác phẩm, công trình âm nhạc, văn học, sân khấu, nghiên cứu, sưu tầm của nhạc sĩ Minh Phương. Đây là những bài viết không chỉ đơn thuần chuyên môn với những ghi nhận, đánh giá cao về chất lượng các tác phẩm, công trình của nhạc sĩ Minh Phương, mà còn thể hiện tình cảm trân trọng, thương quý nhân cách, đạo đức nghề nghiệp và tài năng của người nghệ sĩ đáng kính: Nhạc sĩ, nhà biên kịch, nhà nghiên cứu văn hóa văn nghệ dân gian Trương Minh Phương.

Ca khúc Đêm rừng già qua tiếng hát của ca sĩ Mai Ánh

Tuy tập hợp chưa thật đầy đủ về sự nghiệp sáng tác và nghiên cứu của nhạc sĩ, nhưng Tuyển tập Rừng hát là một công trình đồ sộ, được tuyển chọn in ấn từ nỗ lực của gia đình nhạc sĩ Minh Phương và Nhà xuất bản Văn học để giới thiệu đến bạn đọc về những sáng tác và nghiên cứu tiêu biểu trên các lĩnh vực sáng tác âm nhạc, văn học, sân khấu và nghiên cứu văn hóa văn nghệ dân gian của cố nhạc sĩ Minh Phương.

Người nghe xúc động khi được nghe lại những sáng tác của cố nhạc sĩ Minh Phương

Tại buổi giới thiệu sách, các văn nghệ sĩ và công chúng yêu âm nhạc đã được nghe lại các ca khúc của nhạc sĩ Minh Phương sáng tác qua các thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng hòa bình; Về các anh hùng liệt sĩ, về Bộ đội Biên phòng, về quê hương, vùng đất Miền Trung - Tây Nguyên… với các ca khúc: Chiều Trường Sơn, Tình yêu Lăng Cô, Nhớ biển, Tôi là con của rừng, Người Pakoh hát mừng Điện Biên, Đêm rừng già… qua giọng ca của các ca sĩ: Hồng Vân, Hữu Quang, Tịnh Uyên, Mai Ánh, Hồ Liên và Tốp ca nam Đội Tuyên truyền lưu động Văn hoa - Thông tin huyện A Lưới.

Ca khúc Nhớ biển với giọng ca của ca sĩ Hữu Quang - Tịnh Uyên

Tại đây, ông Trương Minh Tuấn - con trai cố nhạc sĩ Minh Phương, thay mặt Gia đình nhạc sĩ đã gửi lời cảm ơn đến các cơ quan và các nhạc sĩ, những người bạn của cố nhạc sĩ Minh Phương đã phối hợp cùng Gia đình nhạc sĩ tổ chức chương trình giới thiệu Tuyển tập Rừng hát đến với bạn đọc và cùng Gia đình nhạc sĩ gửi sách tặng bạn đọc, những người quý mến cố nhạc sĩ Minh Phương.

Ông Trương Minh Tuấn thay mặt Gia đình tặng sách cho độc giả

Văn Nghệ Huế