Họa sĩ Nguyễn Thiện Đức, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Thừa Thiên Huế, vừa nhắn tin cho tôi biết: “Họa sỹ Trương Bé vừa qua đời lúc 11 giờ trưa nay”. Có một cái gì im lặng đến trống vắng òa xuống từ tầng cao. Vắng hơn rất nhiều những con đường vắng mùa Covid 19 này. Vắng hơn cả bờ sông Hương đầy gió trong thời tiết Huế âm u ngoài kia...
Vâng, xin vĩnh biệt Họa sỹ Trương Bé!
Ông sinh năm 1942 tại Quảng Trị, tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam năm 1974. Từ 1988 đến 2000 là Phó Hiệu trưởng rồi Hiệu trưởng Trường Đại học Nghệ thuật Huế.
Với hơn 50 năm cầm cọ, Trương Bé là người toàn tâm toàn lực với hội họa, đã tạo ra được vóc dáng riêng. Họa sỹ Trương Bé đã thực hiện nhiều triển lãm cá nhân tại Việt Nam, Thái Lan và nhiều triển lãm nhóm tại Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản... Tranh được Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, Bảo tàng Mỹ thuật Huế, Bảo tàng Mỹ thuật Đà Nẵng, Bảo tàng Mỹ thuật Singapore… sưu tập. Tranh ông cũng thuộc bộ sưu tập cá nhân ở nhiều nước như Việt Nam, Pháp, Thái Lan, Nhật Bản, Singapore, Canada, Mỹ... Nhà đấu giá danh tiếng The Christie's từng đưa tác phẩm của ông lên sàn quốc tế.
Có những cuộc đi, nhận ra là người Thầy song ông hết sức “dân chủ” với học trò. Học trò ông có thể đùa với ông thoải mái mà không cần phải câu nệ điều gì.
Ông quan tâm đến không gian, thời gian, và liên hệ về hai đại lượng này với tranh trừu tượng: “Thời gian là năng lượng. Tình yêu là năng lượng tràn ngập trong vũ trụ, trong thế giới chúng ta đang sống. Không gian là trời, không gian là lớn, trời là đạo, mà đạo là đại tượng thì làm sao giải thích được; vì thế tranh trừu tượng cũng không thể lý giải được, cứ để mỗi người xem tranh thoải mái suy tưởng và có cách cảm nhận riêng ở từng góc độ khác nhau...”
Cuộc bày tranh cuối cùng là triển lãm "Nhịp điệu vũ trụ" tại TP HCM ngày 16/9/2019. Đó cũng là cuộc hội ngộ những quan sát về thiên văn. Những tác phẩm như Nhịp điệu vật chất, Chòm sao Bạch Dương, Tinh vân, Tiếng vọng từ vũ trụ, Cột bụi vũ trụ, Những đường cong huyền bí, Càn khôn, Vòng luân chuyển, Hỗn độn và hài hòa… cho thấy hành trình họa sỹ khám phá vẻ đẹp kỳ ảo, huyền bí, cũng như sự vận hành vi diệu của vũ trụ… Chúng cũng chính là nguồn cảm hứng sáng tạo của Trương Bé.
Một lần nữa, xin kính Vĩnh biệt!
Tại triển lãm cá nhân “Nhịp điệu vũ trụ”, khai mạc lúc 10h ngày 12/9/2019 tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, ông nói: “Đây có lẽ là cuộc bày trưng bày cuối cùng, vì không còn thời gian nữa”.
Triển lãm đã được chào đón nồng nhiệt cả ở khía cạnh chuyên môn và thị trường, trưng bày một trong những tác phẩm sơn mài to nhất của ông.
Sau triển lãm, ông “sống xen kẽ” giữa vẽ tranh, nhập viện, rồi vẽ tranh. Có thể nói ông đã nỗ lực làm việc đến những giây phút cùng.
Lý Đợi
|
Thanh Ngọc