Với mong muốn giới thiệu một phần nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Raglai qua nghi lễ vòng đời và đặc biệt là sự trở lại của đồng bào khi về sinh hoạt tại “Ngôi nhà chung”, trong hai ngày 24 và 25/6, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam đã diễn ra chương trình “Giấc mơ Chapi”. Chương trình “Giấc mơ Chapi” đã đưa khách du lịch đến với đồng bào Raglai từ giai điệu, ca từ và ý nghĩa nhân văn sâu sắc của ca khúc “Giấc mơ Chapi”. Đến đây, du khách được giới thiệu về nguồn gốc đàn Chapi, được tìm hiểu cách chế tác nhạc cụ đàn Chapi, câu chuyện về đàn Chapi và được các nghệ nhân đánh Mã la, trình tấu đàn Chapi...

Có lẽ nhiều người đã nghe, yêu và mê đắm những giai điệu, ca từ nồng nàn từ “Giấc mơ Chapi” của nhạc sỹ Trần Tiến, đã rung cảm khi NSND Y Moan - Cánh chim của đại ngàn Tây Nguyên thể hiện “Giấc mơ Chapi”, đã đến với vùng đất đầy nắng, cát và gió Ninh Thuận, đã biết đến đồng bào dân tộc Raglai, nhưng để nghe trực tiếp, nhìn trực tiếp từ chế tác đến thể hiện loại nhạc cụ vô cùng giản dị, tiếng lòng, tình cảm của núi rừng, thiên nhiên - Đàn Chapi thì ngày càng hiếm.

Để chế tác được đàn Chapi phải là ống tre gai tròn, vỏ bóng và mỏng, mọc trên những đỉnh đồi cao, vì mọc dưới thấp, rễ hút nhiều nước, tiếng kêu sẽ không thanh. Sau đó phải gác trên chái bếp 3-4 tháng cho ống tre gai thật khô, thật dai mới đem làm đàn.

Tiếp đến là công đoạn chế tác đàn, ống tre gai sau khi đã phơi trên gác bếp, dùng dao rạch vỏ, tách lên bốn cặp dây khoảng cách đều nhau nhưng có độ dày mỏng khác nhau và dùng những thanh tre chêm vào tạo khoảng hở, rồi buộc chặt bằng những sợi dây hái trên rừng.

Đồng bào Raglai đánh Mã la và giới thiệu đời sống sinh hoạt hàng ngày của dân tộc mình. Ảnh: vinaculto

Làm được Chapi đã lâu, khảy được Chapi còn lâu hơn nữa. Điệu đàn Chapi khó thuộc vì không thể ký âm ra giấy được như những làn điệu của người Kinh và nhiều dân tộc khác mà chỉ có những sợi dây đàn phát ra âm thanh trầm bổng. Tiếng đàn như tiếng lòng, cho nên phải có tâm sự, phải gảy mỗi ngày, mỗi đêm thì mới nhớ nổi, để lâu là quên.

Từ việc chế tác từ cây tre vô cùng gần gũi, đến gửi tiếng lòng vào đàn Chapi và những giai điệu từ đàn Chapi về đàn Chapi đã được các nghệ nhân thể hiện, tương tác rất giản dị, thân thương bằng tấm lòng của đồng bào Raglai cùng các ca sỹ Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam và những người yêu và đồng cảm với “Giấc mơ Chapi”.

Trong chương trình còn tái hiện Lễ Bỏ mả và giới thiệu ẩm thực của dân tộc Raglai tỉnh Ninh Thuận qua các món ăn truyền thống trong lễ vật của lễ cúng; giới thiệu về mối liên hệ giữa dân tộc Raglai và dân tộc Chăm; giới thiệu 20 bức ảnh về Ninh Thuận và các hoạt động của dân tộc Raglai.

Bên cạnh đó, nhiều hoạt động hàng ngày và cuối tuần của đồng bào các dân tộc đang tham gia hoạt động tại “Làng” là những trải nghiệm thú vị cho du khách khi đến với “Ngôi nhà chung” của Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.

Theo Lan Phạm - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch