Sự bất ngờ và thú vị
Họa sĩ Vũ Thái Bình (sinh năm 1976) được chú ý từ năm 2016 với triển lãm cá nhân "Sắc dó 1" sau thời gian dài tìm tòi, trải nghiệm trên chất liệu giấy dó và kỹ thuật vẽ màu nước chồng màu nhiều lớp. Tiếp đó là các triển lãm "Sắc dó 2" (năm 2018), "Sắc dó 3" (năm 2021) và nhiều triển lãm nhóm.
Vũ Thái Bình cho biết, anh chọn dó bởi chất liệu này luôn mang đến cho anh sự bất ngờ và thú vị. “Mặt dó không được sản xuất công nghiệp, sợi dó được seo bằng tay, vì vậy bản thân mỗi tờ giấy dó đều khác biệt. Sau nhiều năm trải nghiệm dó, tôi thấy màu nước là hợp hơn cả với chất liệu này. Mỗi ngày trôi qua, mỗi tác phẩm được tạo dựng đều đưa tôi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Đó là sự loang không kiểm soát của màu trên giấy dó khiến chúng có độ độc bản cao nhất. Khó khăn lớn nhất là không bao giờ có thể sửa lại được, bởi khi vẽ xuống là màu ‘cắn’ chặt vào mặt giấy. Sự phóng khoáng của dó khiến tôi nương theo bản năng, muốn nói chuyện cùng sự vận động của tờ giấy, sáng tạo không ngừng với dó”.
Họa sĩ Quốc Anh (Hội Mỹ thuật Việt Nam) nhận xét, so với nhiều người sử dụng chất liệu dó truyền thống, loại giấy có độ hút nước rất cao, không phải ai cũng khẳng định được mình khi khai thác chất liệu này thông qua độ nhòe, độ rung như Vũ Thái Bình. “Sự khác biệt của Vũ Thái Bình ở chỗ, anh biết khai thác tối đa kích thước của những bức tranh dó, có bức tới 105x225cm, điều mà nhiều người chưa dám làm. Cùng với đó là cách tạo màu dung dị, mặc dù tranh Bình không nhiều màu sắc nhưng xem tranh, khiến ta có cảm giác như thấy rực rỡ sắc màu trong đó”.
Với họa sĩ sơn mài Kim Đoan (Hội Mỹ thuật Việt Nam), “tranh của Vũ Thái Bình cho tôi một cảm giác bình yên gợi nhớ không gian xưa cũ của làng quê Việt và những con người có lẽ chưa một lần bước ra khỏi không gian ấy. Xem kỹ tranh của Bình, từng nét bút tạo đậm nhạt kiệm màu gần như đen trắng hoặc nâu trắng thấy không hề đơn giản mà phải được luyện hàng ngày, không khô cứng mà vẫn đầy cảm xúc”.
Tranh Vũ Thái Bình được nhận xét có cách tạo màu dung dị, nét vẽ phóng khoáng
Hài hòa kiến trúc và nghệ thuật
Với "Không gian Dó", Vũ Thái Bình mong muốn có một không gian thực và bền vững, trước là để giới thiệu những tác phẩm mới của mình, về lâu dài anh kỳ vọng đây sẽ là nơi để người yêu tranh giấy dó có thể đến thưởng thức và sáng tạo bất cứ thời điểm nào. "Tôi muốn gửi gắm chất xúc tác ý niệm về nơi ở tới những người yêu mỹ thuật, về một chốn thanh bình cho những người ghé qua. Giữa cuộc sống còn nhiều bộn bề, âu lo, nhất là trong thời kỳ dịch bệnh Covid-19 như hiện nay thì hành trình sống an trú, ở yên trong cuộc sống của chính mình, là điều nhiều người hướng đến".
Đặt tại số 51 Hoàng Ngân, Hà Nội, “Dó - Space” tạo dựng sự khác biệt vượt ra ngoài khuôn khổ một không gian triển lãm có giới hạn và thời gian quy ước, đúng như tên gọi là nơi hoàn toàn thuộc về dó. Trong quá trình tạo dựng không gian này, Vũ Thái Bình may mắn có sự giúp sức từ những người bạn. TSKH. Nguyễn Tiến Dũng, giảng viên ĐH Conventry (Vương Quốc Anh) là người hỗ trợ mặt bằng. KTS. Đoàn Văn Tuấn là người thiết kế và chỉ đạo thi công phần kiến trúc, xây dựng công trình, “biến hiện thực trong hội họa của Vũ Thái Bình thành giấc mơ kiến trúc của chính mình”.
KTS. Đoàn Văn Tuấn kể, 5 năm trước, khi đến xem “Sắc dó 1”, anh thực sự bị các tác phẩm của Bình mê hoặc. Ngay sau đó, anh đã phác thảo kế hoạch ra đời một không gian, anh vẫn tạm gọi là “phong cách dó Vũ Thái Bình”, để người xem cảm nhận đầy đủ cái hay, cái đẹp, sự thanh khiết đặc biệt của giấy dó.
Tác phẩm "Những nốt nhạc thu" của Vũ Thái Bình
“Chú trọng yếu tố xây dựng và kiến trúc, khi thiết kế “Dó - Space” tôi tổ chức các ô cửa lấy ánh sáng, hành lang, bố trí phòng, lối đi để lấy ánh sáng, nhiệt độ và gió tự nhiên theo tinh thần của dó, bền vững và tự nhiên như dó. Vì vậy, ánh sáng tôi thiết kế, điều tiết tương tự như cách anh Bình sử dụng ánh sáng trong tranh giấy dó, dịu dịu, nhẹ nhẹ mà không gắt, không chói, lại tận dụng được bóng đổ và hình khối cho không gian kiến trúc tại đây. Quá trình đón gió vào không gian, tôi tránh che ánh nắng, điều tiết sao cho vẫn giữ được giá trị kiến trúc, song vẫn bảo vệ được tranh trước thời tiết khắc nghiệt với độ ẩm cao của miền Bắc”, KTS. Đoàn Văn Tuấn cho biết.
Không phải ngẫu nhiên họa sĩ Kim Đoan thăm “Không gian Dó” tới 2 lần kể từ ngày khai trương, bởi không gian này cho bà cảm giác vừa ấm cúng với những tác phẩm mang âm hưởng miền núi Tây Bắc, các thiết kế từ cánh cửa, mặt bàn, cầu thang, lối đi... thấy được sự đổi thay mạnh mẽ của loạt tranh mới khổ lớn xếp giữa những bức tranh cũ. “Nghe Bình kể về những đam mê và dự định của anh trong ‘Không gian Dó’ giữa Hà Nội phố phường, tôi vẫn thấy nó biệt lập sau cánh cửa gỗ lim rất nặng, mọi thứ như chậm lại, những bậc cầu thang cao hơn bình thường giống như ta phải leo núi vậy, mới thấy được đam mê của họa sĩ là bất tận”.
Theo Hương Sen - Đại biểu Nhân dân