Nhân dịp năm học mới năm 2021,Trung tâm Lưu trữ quốc gia I và Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV (Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) sẽ mở triển lãm 3D trực tuyến tài liệu lưu trữ "Giáo dục triều Nguyễn-Vang vọng còn lại."
Cuộc trưng bày sẽ ra mắt kể từ ngày 3/9, khán giả quan tâm có thể tìm và theo dõi trên website của Cục Văn thư và lưu trữ (archives.org.vn) và trang Facebook của Trung tâm (facebook.com/luutruquocgia1).
Nội dung trưng bày bao gồm hơn 100 tài liệu đặc sắc về giáo dục thời nhà Nguyễn (1802-1945), được lựa chọn từ khối Châu bản (tấu, sớ, phụng thượng dụ, chiếu, chỉ dụ... được đích thân vua xem hoặc phê duyệt) và Mộc bản (bản khắc gỗ các tài liệu dùng để in sách) của triều Nguyễn cùng một số hình ảnh minh họa. Nhiều di sản đã được công nhận là di sản tư liệu thế giới.
Triển lãm có năm chủ đề, lần lượt giới thiệu về lễ khai giảng, trường học, người thầy, các vấn đề học tập thi cử và khuyến học-khuyến tài.
Trong số đó, các tài liệu sẽ cho thấy lễ khai giảng diễn ra long trọng ở Quốc Tử Giám, mang đậm dấu ấn thời đại; các trường học từ kinh thành đến một số miền được vận hành quy củ, bài bản ra sao; người trong hội đồng có người quen đi thi phải khai báo nghiêm túc để đảm bảo tính công bằng cho cuộc thi, nếu né tránh sẽ bị phạt nặng như thế nào cùng nhiều nội dung khác...
Mộc bản nói về Quốc Tử giám hàng năm đầu Xuân, sau ngày khai ấn một ngày thì khai giảng, cuối năm, sau ngày xếp ấn một ngày thì bế giảng. Ngày khai giảng làm lễ xong, các quan nhà Giám đều đầy đủ áo mũ đến giảng đường, ngồi ngay ngắn ở gian giữa, các Giám sinh đều đầy đủ khăn áo ra sân cùng lạy, xong thì lên trường nghe giảng. (Nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV)
Các tinh thần công bằng, nghiêm minh trong giáo dục được thể hiện rõ nét qua việc thi cử, cách rèn luyện tinh thần học tập, cách tu dưỡng đạo đức nhân cách, hun đúc khí tiết mỗi người...
Chính vì vậy, giới chuyên môn nhận định rằng nền giáo dục dưới triều Nguyễn (1802-1945) hay các nền giáo dục cũ nói chung đều mang những giá trị chuẩn mực, bền vững cần được duy trì và phổ biến rộng rãi trong cuộc sống ngày nay./.
Theo Minh Anh (Vietnam+)