Nhà văn Hồ Đăng Thanh Ngọc Chủ tịch Liên Hiệp các Hội VHNT Thừa Thiên Huế hẹn với Thị trấn  Lăng Cô (TTLC) từ tháng 5/2020 nhưng vì cả nước và Miền Trung lũ lụt, bão tố liên miên cùng dịch bệnh COVID nên chậm đến, sáng ngày 18/12/2020 mười lăm Văn Nghệ sĩ (VNS) của Hội mới đến được với TTLC. Trưởng đoàn nhà Văn Công Toàn nguyên giám đốc Đài HTV Huế ứng khẩu đọc lên 4 câu thơ:

“Không thể nào lở hẹn Lăng Cô

Dù gió mưa, lũ nguồn bão tố

Có tình yêu vượt qua gian khó

 Với Lăng Cô lở hẹn sao đành!”

VCT

Chúng tôi đến Lăng cô ngày mưa, TT dọc dài theo Quốc lộ 1 ướt át. Xưa kia cái giá lạnh da diếtnày thường gọi bà con ngồi quanh bếp lửa râm ran chuyện về khuya, nhưng không, dùbà con, đất đá, đường phố sũng nước, họ vẫn tươi tắn, thắp sáng sự bình yên trên từng khuôn mặt vừa qua thiên tai dịch bệnh, trên các ngỏđường tấp nập chợ mưa, nhộn nhịp đường phố. Tôi vượt rào chắn ra đứng trước biển, biển đang gầm rú dưới Đông mưa, mới thấy mình nhỏ bé đến nhường nào, lững thững leo vào và đi giũa TTLC trong chiềuchạng vạng mưa. TTLC đã lên đèn, đâu đó nhay nháy, lung linh cây thông Noel chào mừng Chúa Giáng sinh sớm, làm TT LC đẹp rỡ ràng trong những ngày cuối năm 2020.

TTLC có 10.550 ha, 11.550 nhân khẩu. Có tài nguyên biển, đầm di tích văn hóa, lịch sử, Bãi Chuối. Hải Vân Quan. Năm 2012 Hải Vân Quan được cấp Quốc gia, Hói Mít di tích lịch sử cấp tỉnh,có giếng nước xưa, mộ phần của các triều Nguyễn, khu Đảo Ngọc, Bãi Chuối… Từ đầu năm, dịch Covid-19 bùng phát, TT thực hiện biện pháp giản cách, làm lượng khách du lịch giảm mạnh, nhiều tour chuyến bị hủy, các hoạt động kinh doanh dịch vụ du lịch ngừng hoạt động, nhiều cơ sở kinh doanh không đón được khách trong thời gian dài. Đến hơn nửa năm, dịch bệnh đã được kiểm soát, bão lụt thôi tung hoành, dịch vụ du lịch chuyển biến tích cực. Các khu nghỉ dưỡng, du lịch sinh thái, bãi biển, đã thu hút đón nhiều lượt khách đến tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng. Tổng lượt khách đạt 95 ngàn lượt. Dịch vụ thương mại khá bình ổn, diễn ra sôi nổi, dịch vụ vận tải vẫn tiếp tục duy trì và các dịch vụ khác tiếp tục phát triển, hoạt động trở lại.

Chúng tôi đến làng An Cư Đông dưới trời mưa. Ai cũng ướt át nhưng tinh thần vẫn hăng hái. Nhà văn Lê Vũ Trường Giang xăng xái năng nổ dưới mưa dẫn đoàn VNS lụp bụp lội những đoạn đường ngập nước xe vào không được. Chị Thanh Nhã cởi giày lội nước với đôi chân mang tất, chị họa sĩ Tuyết Mai 87 tuổi bơi trong hoài niệm của thời 13, 14 tuổi theo lũ bạn gái tắm mưa, lội nước ở kinh thành Huế, chị vẫn khỏe khoắn vui tươi. Găp cụPhan Khôi 90 tuổi ở làng An Cư Đông, kể rằng: “Đoàn tàu của Pháp chở vũ khí đến Khe Quạnh, lúc ấy 3 giờ sáng, bộ đội ta đợi tàu qua khúc cua khủy tay này mới giật mìn và tràn ra đánh. Khúc cua này toa sau của tàu, lính Pháp không thể bắn tới toa trước được. Bộ đội tiêu diệt  hơn 80 tấn vũ khí của Pháp. Đây là một trận đánh nổi tiếng của quân và dân ta.” . Ngày 12/01/1947 trận đánh này do ông Thân Trọng Một và Trung tướng Trần Sâm chi huy.Tàu Pháp chở 84 tấn vũ khí và bị ta tiêu diệt.Làng An Cư Đông 200 hộ, bà con bình yên sinh sống dưới chân dãynúi Bạch Mã của dảiTrường Sơn an lành, có chút gì đó mộc mạc dân dã, với không khí chân núi, ven biển đã giúp họ sống khỏe mạnh, làng đang cóhơn sáu cụ trên 90, 80 tuổi. Từ An Cư Đông đến An Cư Tây giáp chân đèo Phú Gia là một con đường vòng dài 15km cung ôm lấy đầm An Cư. Quang nhà thơ đã gọi vòng cung này là nửa vành trăng. Thật phong phú và rất thơ. Đầm Lập An (hay còn gọi là đầm An Cư) nằm cạnh quốc lộ 1A, đoạn qua thị trấn Lăng Cô, 15 kilomet vuông vị trí khu đầm ở ngay dưới chân đèo Phú Gia được dải núi Bạch Mã hùng vĩ ôm vòng cung. Sau núi, trước là TT và khu dân cư dọc dài Quốc lộ 1 rồi đến đại dương tạo nên một vùng không khí hạng tốt nhất, một khung cảnh đẹp hữu tình dễ say đắm lòng người bởi thiên nhiên đã ban tạng cho TT LC. Bạn đến đầm Lập An TTLC thì mùa nào cũng đẹp, mộtvùng núi non, mây nước, mỗi mùa một vẻ.Hè,đầm đẹp nhất khi bình minh lên và hoàng hôn buông xuống. Giữa thời khắc đất trời giao thoa của, mặt nước trở thành “ranh giới” của ánh sáng và bóng tối đan xen, mờ mờ ảo ảo,  như cảnh  “tiên” nơi trần thế.Chúng tôi lên xe leo đèo Hải Vân tiến lên tham quan Hải Vân  Quan, đèo mưa mù bàng bạc ôm ấp núi rừng, đường đèo tôi từng đi lại nhiều lần, nhưng chưa đi trong mưa dầm, mà chỉ đi đi trong ngày mây bay, ngày hanh nắng, khi lên gần tới đỉnh Hải Vân cứ như mình vén mây mà đi. Lên đèotrong mưa mang vẻ đẹp thủy mạc của đất trời và những đổi, núi, đường đèo gập khúc quanh co phía dưới, thật xứng với tên gọi HÙNG QUAN.  Trên Đỉnh Hải Vân, bao la mưa trời và gió núi, lấp lánh những cánh dù đủ màu của khách tham quan khoe sắc, tung tăng dưới mưa, như những bông hoa đại đóa nở rộ giữa ngày. Chính vì vẻ đẹp của Hải Vân Quan mà nhiều cặp đôi dã ngoại chụp ảnh đã trước ngày cưới.Xe xuôi xuống đèo về TTLC, hoặc chở Đoàn đi thực tế nơi khác trong TTLC, tôi nhớ trước 1975 khu vực này có cất một thảo am của các tu sĩ Nam Tông (sư áo vàng) tu thiền. Vì chiến tranh  xảy racác sư về Huế lập chùa tạo tự, nay có hai chùa nổi tiếng và có nhiều vị được tấn phong hòa thượng đang hành thiền, giảng pháp cho bà con Phật tử ở TP Hồ Chí Minh và Huế. Bải Chuối Lăng Cô (BCLC) đã hiện ra trong trong mắt. Năm vịnh Lăng Cô 2009 được công nhận vịnh đẹp Quốc Tế.. Một trong 30 bờ biển đẹp nhất trên thế giới.  Là một vịnh biển đẹp của tỉnh vừa trở thành thành viên Câu lạc bộ các vịnh đẹp nhất thế giới. Cùng với Vịnh Hạ Long và Nha Trang, Lăng Cô là vịnh thứ ba của Việt Nam được vinh dự được kết nạpvào Câu lạc bộ này.  Nếu vịnh Lăng Côđẹp tâm thế giớithì BCLC chẳng thua vịnh LC là mấy. Bên 10 bên 7, nhỏ hơn, ngắn hơn nhưng sâu hơn, hoang dã thiên nhiên hơn. Một bên là nàng công chúa diễm kiều, chim sa cá lặn, một bên là nàng thôn nữ ngây thơ mộc mạc. Ở đây vịnh sâu và kín đáo, hoang sơ yên tịnh. Trước đây tôi đứng trước vịnh BCLC này, trong lòng chay tịnh, đối cảnh tịnh yên vô ngôn tịnh hóa tôi cảm nhận một bài thơ:

BÍ ẨN CỦA BIỂN

Nguyễn Nguyên An

Tôi tập rỗng lặng

Lòng cứ đầy lên bao điều ước

Chạm trống không và ngại trắng tay

Tôi cố làm thật đầy

Loanh quanh có có không không

Đời vẫn cạn, tay trắng, trắng hơn

Tôi hỏi lòng biển

Sao biển không bao giờ cạn

Biển trả lời:

Hãy biết ban cho

Đến đây, BCLC nằm địa phận Bắc Hải Vân, là một trong những bãi tắm thuộc của TTLC, Bãi biển BCLC ẩn mình giữa hai bên là vách núi cao tạo nên cảm giác nguyên sơ, hoang dã. Những xô bồ, mệt mỏi của đời sống thành thị sẽ bay đi hết bởi, vẻ đẹp của rừng núi, thiên nhiên hùng vĩ, bao la, bãi tắm xinh đẹp, sạch sẽ, nước biển xanh trong, mát lành bạn sẽ được đắm chìm cùng thiên nhiên  trong lành.

Tôi trở lại chợ TTLC, len lỏi giữa người mua, người bán và ánh nặt nụ cười, tiếng tranh mua tranh bán ồn ả trưa, sự náo nhiệt muôn đời ở các khu chợ thị tứ. Đôi giày tôi ướt nhẹp, nhưng lòng vẫn ấm áp. Đến một gian hàng bán đồ laghim, cô bé đẹp thuần hậu, nói với tôi khi tôi hỏi cô buôn bán hàng này mỗi ngày được bao nhiêu. Cô vui vẻ trả lời: “dạ không, con bán ăn lương, mỗi ngày chủ trả 100 ngàn đồng”. Không biết cô nói đùa hay thật nhưng rõ ràng người bán luôn tay người mua đứng chờ, chắn chắn ngày hơn trăm  ngàn, rồi đến cô bé bán cá có chồng hai con, cung đủ ăn nhờ bán cá.  Chị thợ may hơi ế, tàm tạm qua ngày, vi qua thiên tai dịch bệnh người ta ít may sắm. Duy cửa hàng tạp hóa Thanh Hà hàng hóa đầy ắp hàng hóa, bà chủ cho biết bà cùng các chị em của chị đã xây được một ngôi chùa Hải Vân Tự gần đó. Rồi đến chị Bích bán xôi sáng, chị cho biết mổi ngày chị khiếm đươc 200 ngàn đồng cùng chồng làm thợ nề, nuôi được 6 con ăn học.  Chỉ cần thấy sự rộn ràng, náo nhiệt của một khu chợ, đủ nói lên mức sống của bà con TTLC tương đối no đủ.

Tôi  ra đầm Lập An phía bên này, cách đâyhơn 10 năm tôi đã đi ghe ngang qua đầm, đến địa danh Hói Mit lịch sử. Đẩm đang mênh mang nước, trời mênh mang mưa,  muôn ngắn con sóng đuổi nhau vào bờ. Sóng đây lớn và mạnh mẻ hơn sóng sông Hương, vào nhà hàng hải sản Bé Thân, đây là một nhà hàng lớn trong ba nhà hàng lớn của TTLC đang hoạt động. Ba nhà hàng khác đang xin giấy phép. Bé Thân là nhà hang bề thế, rộng 1800m2, 2 tầng, một nhân vật ở đây nói: “Nhà hàng này hải sản tươi ngon, sạch sẻ, giá phải chăng”. Theo chủ nhà hàng cho biết, nước thải được chuyển theo đường ống vào đất liền xử lý, có nơi chụp ảnh lưu niệm. Tôi thấy anh trồng mấy hàng đước đang mấp mé sóng nước. Nhà hàng giải quyết  40 lao động tại địa phươngvà góp phần tạo dáng TTLC sang trọng hơn.

Rẻ qua một hẻm nhỏ nối đầm và Quốc lộ1, là giáo xứ Loan Lý. Cư dân ở đây sống tốt đời đẹp đạo, bà con  hiền lành. Có thể người nào quên xe để trước nhà cả đêm không đem vào cũng không mất. Nơi tôi ở trọ là khách sạn Thành Đạt, một khách  sạn trung bình, chủ khách sạn rất tốt, dù dự Trại viết, tôi vẫn đảm bảo một ngày 4 đến 5 giờ tọa thiền, tụng kinh, kinh hành trên bàn thờ đức Quán thế Âm Bồ Tát ở tầng 4. Mỗi ngày phải xong các thờ tu tập, có như vậy, tôi mới ăn yên ngủ yên, cô chủ nhỏ KS Thành Đạt mua hoa trái cho tôi dâng bàn thờ Phật, mỗi ngày dậy tôi dậytrước 2 giờ sáng. Miếng ăn miếng uống cũng cô chủ nhỏ cũng lo tươm tất sạch sẻ như con gái tôi vậy. Điều nầy, tôi âm thầm cảm động! Bà mẹ chồng của cô có mời tôi dự buổi giỗ chồng bà tại Gịa Lê vào ngày 25 tháng mười Một âm lịch, không biết tôi dự có được không vì ngày ấy cũng là ngày giỗ của cha tôi. Tôi cố thu xếp đến.

Chúng tôi theo xe của VPH và Ban quản lý  DEOCA chạy vào hầm HẢI VÂN 2, trong lòng tôi bồi hồi xúc động. Thứ nhất, là được đi giữa hầm HẢI VÂN 2, trước ngày thông xe đầu năm 2021, thứ hai là tự hào sức vóc người Việt Nam, đã làm được công trình lớn đầu thế kỷ 21 cho nhân dân, gần nhất là cư dân TTLC, người dân Tp Huế, Tp Đà Nẵng.Dự án mở rộng Hầm Hải Vân 2 do Công ty Cổ phần Tập đoàn Đèo Cả làm chủ đầu tư đãhòan thành những hạng mục cuối cùng, dự án sẽ giảm tải cho Hầm Hải Vân 1, hiện nay 12 nghìn lượt xe/ ngày, cao điểm 18 nghìn lượt ngày, xóa điểm nghẽn giao thông trên tuyến đường huyết mạch quốc gia và kết nối thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội vùng kinh tế trọng điểm miền Trung với cả nước. Dự án được Bộ GTVT phê duyệt năm 2016, đầu tư xây dựng theo hình thức BOT (đầu tư - xây dựng - chuyển giao), do Công ty Cổ phần Tập đoàn Đèo Cả thực hiện, với tổng mức đầu tư 7.295 tỷ đồng chohầm HAỈ VÂN 2 = 6,300km – 10/12/2016 – 02/09/2020. HẢI VÂN 1 = 6,280km, tư năm 2000 -2005,

Tôi đi giữ lung linh nhiều hàng điện trong hầm, ánh điện vàng ươm và niềm vui của chúng tôi, của các đang thắp sáng những khuôn mặt của Ban quản lý DEOCA họ là những TRÍ THỨC VIỆT, tầm cỡ Đông Nam Á, những chàng trai tuấn tú nước VIỆT thế kỷ 21. Chúng tôi vào phòng điều độ mới thấy các anh căng thẳng đến mức nào, khi phải trực 24/24.  Có ai đo đã nói “vất vả là thi công, trực ban là căng thẳng” Xin ngã mủ chào các anh!

Không thể không nói đến tỉnh cảm của anh chị em VP Hội Liên Hiệp Nghệ Thuật Thừa Thiên Huế. VPH luôn tốt công tốttrong công tác hậu cần, chuyện ăn,chuyện nghỉ, chuyện đi thực tế của anh chị em dự Trại luôn chu đáo đủ đầy theo chế độ. Chị Nguyễn Thị Thanh Lương là một điển hình. Chính đây là duyên lành của tôi luôn được gặp người tốt.

Nói dông dài nhưng vẫn còn thiếu, bởi đất nước nơi đây rất đẹp, con người ở đây rất tốt. TTLC thực sự là một điểm du lịch lý tưởng, bới những vẻ đẹp thiên nhiên nguyên thủy và là một trong những nơi hiếm hoi có cả núi, sông, biển, đảo và  đầm phá, là một vùng vịnh biển đẹp bậc nhất thế giới,chúng ta có cơ hội đắm mình hòa nhập vào thiên nhiên,có thể giúp chúng ta vơi đi những phiền toái, mệt mỏi của thị thànhđã mang lai.

Mai chúng tôi chia tay TTLC, tôi ngoảnh về phía tương lai, khi tôi tạ từ quả đất này, một khu đô thị mới hình thành, thị xã này sẽ không phồn vinh xô bồ như Đà Nẵng, không đài các tiểu thư tôn nữ và trầm mặc như Huế mà là một cô thôn nữ diễm kiều, e thẹn xiêm áo, ngây thơ bước ra từ bức tranh thủy mặc của TTLC.

Trại viết VHNT, Lăng Cô 24 tháng 12 năm 2020